ALLERJİK RİNİT (SAMAN NEZLESİ)
Allerjik rinit modern çağın en çok görülen
hastalıklarındandır. Ve görülme sıklığı hızla artmaktadır. Bir çalışmada
Avrupa’da 30 yıl sonra her iki kişiden birinin alerjik riniti olacağı
bildirilmiştir.
Allerjik rinit nedir?
Genetik
ve çevresel etmenler sonucunda gelişen ve aşırı duyarlılık reaksiyonu şeklinde
ortaya çıkan saman nezlesinde su gibi burun akıntısı, burun kaşıntısı, sık sık
hapşırma, burun tıkanıklığı, göz yaşarması koku alma bozukluğu ile seyreden ve hastaların
yaşam kalitesini ciddi olarak düşüren bir hastalıktır. Modern şehirlerde
yaşayanlarda kırsala göre daha sık rastlanmaktadır.
Genetik
olarak hastanın ebeveynlerinden biri allerjikse % 25, her ikisi de allerjikse %
50 oranında alllerjik rinit görülmesi bu
hastalığın kalıtsal yönünü de ortaya koymaktadır.
Alerjik rinit mevsimsel veya yıl boyu olmak üzere iki
farklı tipe ayrılır. Genellikle ot, ağaç, çim ve çayır polenleri mevsimsel
alerjik rinite neden olurken, ev tozu (mite, akar), küf, mantar ve hayvan tüyü
gibi allerjenler ise daha çok yıl boyu süren allerjilere neden
olmaktadırlar.
Hangi allerjen ne
zaman şikâyetlere neden olur?
Ağaçlar çoğunlukla ilkbahar, çayır otu polenleri ilkbahar
ve yaz, yabani ot polenleri yaz ve sonbahar, mantarlar yaz, ev tozu akarları
tüm yıl boyunca, evcil hayvanlar ise her karşılaşıldığında hastalığa sebep
olmaktadırlar.
Allerjik rinit tanısı nasıl konmaktadır?
Öncelikle
ayrıntılı KBB muayenesi şarttır. Allerjik rinit tanısında en önemli aşama
hastanın şikâyetlerinin iyi anlaşılmasıdır. Bundan sonra burun içinin
endoskopik olarak muayene edilmesi gerekmektedir. Cillten ve kandan yapılabilen
allerii testleri, allerjik rinit
tanısında önemli bir yer tutmaktadır.
Allerjik rinit neden başıma geldi?
Dış ortamlarda mevcut olan allerjen maddelerin vücuda girmesi
ile burunda ve gözlerde şikâyetler başlar.
Çayır, ot, çiçek polenleri, çimler, hayvanlara ait yün,
tüy gibi maddeler, sigara dumanı, kozmetik maddeler, kokular, küf mantarları,
ev tozu akarları bilinen en çok görülen maddelerdir.
Allerjen maddelerin yanı sıra hava kirliliği, sigara
dumanı, sıcak ve soğuk havalar,iklim değişiklikleri de allerjik yakınmaları
artırabilir.
Allerjik rinit tedavi edilmezse ne olur?
Bu
hastalar tedavi edilmezlerse burun tıkanıklığı, baş ağrısı, tekrarlayan
sinüzitler, konsantrasyon güçlüğü, uyku bozuklukları, diş problemleri, ağız
kokusu, sık farenjit ve horlama gibi yaşam kalitesini bozan şikayetlere maruz
kalırlar. Ayrıca iyi tedavi edilmeyen
hastalarda allerik astıma kadar giden solunum yolu problemleri görülmektedir.
Allerjik rinit tedavisinde neler yapılır?
Allerjik
rinit tedavisi dört aşamadan oluşur.
1.Allerjen
maddelerden uzak durulması,
2.İlaç
tedavisi,
3.Aşı
tedavisi,
4.Cerrahi
tedavi.
Testler
ile belirlenen allerjenlerden veya hastanın şikâyetlerini artırdığını bilinen
maddelerden uzak kalmak çok önemlidir. Ev hayvanlarının evden uzaklaştırılması,
hayvan tüyleri içeren yastık, yorganların yerine inorganik örtülerin kullanılması
allerjik reaksiyonların azaltılmasına yardımcı olabilir.
Allerjik
reaksiyonların azaltılması amacı ile antihistaminik tabletler ve lökotrien
antagonistleri burun içindeki allerjik reaksiyonların azaltılması amacı ile kullanılabilir.
Kortizonlu,
antihistaminikli ve kromolinli burun spreyleri kullanılabilir. İlaç
tedavisinden fayda görmeyen ve allerji testlerinde çoklu allerjisi olmayan hastalara
aşı tedavisi (immünoterapi) uygulanabilir.
İmmünoterapi
ile (aşı tedavisinde) hastalara allerjik olduğu saptanan madde deri içine veya
dil altına artan dozlarda uygulanarak kişinin bu maddeye karşı alerjisinin
azaltılması hedeflenir.
Allerjik
riniti olan ve KBB muayenesi sırasında burun orta hat kemik eğriliği (septum
deviasyonu), polip (kronik polipli sinüzit), burun içi etlerinde büyüme (konka
hipertrofisi) saptanan hastalara şikayetlerinin azaltılması amacı ile uygun
cerrahi tedavi uygulanabilir.
Prof.Dr. Erkan TARHAN
Kulak Burun Boğaz
Hastalıkları ve Baş-Boyun Cerrahisi
Ağız Yüz ve Çene
Cerrrahisi
Telefon: 0 312 284 19
20
GSM: 0 532 387 12 25
Adres: Ankara Ticaret
Merkezi 3/15 Kızılırmak Mah. 1450. Sokak Çukurambar, Çankaya, Ankara
Linkedin: https://www.linkedin.com/in/profdrerkantarhan/
Pinterest: https://tr.pinterest.com/profdrerkan/
Pinterest: https://tr.pinterest.com/profdrerkan/
